Nedir ve nasıl işler işte anlatılması en zor konu budur.Önce risk yönetimi yapabilme özelliğini örnekle açıklayalım.6 ay sonra çocuğunuz doğacak ve çocuğunuzun mutlak süte ihtiyacı var.Doğar doğmaz 10 kilo süt lazım size.Hemen sütçüye gidiyorsunuz ve 6 ay sonrası için sütün fiyatında pazarlık edip parayı sütçüye verip 10 kilo süt için anlaşıyorsunuz.Artık rahat uyuyabilirsiniz çünkü sütün fiyatı 6 ay sonra 10 katına da çıksa sizin 10 kilo sütünüz var.Süt ucuzlarsa zarar da edebilirsiniz ama siz 10 kilo sütü garantiye aldınız.Yani uykusuz gece geçirmeyeceksiniz.Üç ay sonra süt çok değerlendi, bu durumda komşunuza 10 kilo süt hakkınızı devredip para da kazanmanız mümkün.Ya da süt ucuzladı ve daha da ucuzlayacak gibi görünüyor.Daha fazla zarar etmemek için çocuk doğduğunda almak üzere zararı kabullenip zarar daha artmadan yine bu hakkınızı devredebilmeniz mümkün.
VOB'ta süt alınıp satılmıyor ama İMKB 30 ve 100 endeksi, dolar,euro, altın ,DİBS (devlet iç borçlanma senedi),pamuk,buğday alınıp satılabiliyor.Ama bunu ileri vadeli olarak yapabiliyorsunuz.2,4,6,8,10 ve 12. ayların son günü oluyor vadeler.Bütün vadeler de her zaman açık değil.Önündeki 3 vade ve yıl sonuna işlem yapılabiliyor.
Teorisi böyle ama halihazırda anlamlı işlem yapılan argümanlar dolar ve İMKB 30.Diğerlerinde cüzi işlemler dönüyor.Her vadeye de işlem yapmak çok kolay değil ama en yakın vade bu iki argümanda peynir ekmek gibi satılıyor.Hatta türev piyasa diyorsunuz ama bazen aslından bile çok işlem yapılıyor.
VOB'un cazip kılan özelliği bunlardan başka.VOB'da işlemleri teminat yatırma esasına göre yapıyorsunuz.Bugün itibarı ile 1560 tl'lik 1 kontrat dolar(1000 usd) işlemi yapmak için 180 tl , 4670 tl'lik 1 kontrat İMKB 30 işlemi yapmak için 500 tl teminat yatırmanız gerekiyor. İşte dananın kuyruğu burda kopuyor ve zurna burda zırt diyor.Yani riski 10 kat civarında artırıp yatırımı şans oyununa çeviren özellik de bu.Acaba VOB katlamalı bir piyasa olmasa işlem hacmi bu kadar yüksek olabilir mi bu da tamamen farklı bir yazı konusu olabilecek bir mesele.
Konunun özeti şu;Vade sonunda dolar örneğin 1.6 tl olacak diyor,siz de bakıyorsunuz duruma yok daha yüksek olur diyorsanız alıyorsunuz,hayır o kadar olmaz diyorsanız açığa satıyorsunuz. Kilit kelimelerden biri de bu , açığa satmak yani kısa pozisyona geçmek.Yani VOB'da legal olarak açığa satabiliyorsunuz.Bu da her türlü fiyat düşüşünde size para kazanma şansı veriyor.VOB'un krizi fırsata çeviren özelliği de bu.İMKB' de elinizdeki bir kağıdın fiyatının düşeceğini düşünürseniz satıp daha ucuzdan mal etmeye çalışırsınız.Ama VOB'da elinizdekini satıp üzerine istediğiniz kadar da açığa satabilirsiniz.Böylece düşüşten de para kazanmış olursunuz.VOB'u İMKB' den ayıran bir temel özellik de bu.
Şimdi gelelim matematiğin illüzyonist etkisine.İMKB'de bir günde %5 düşüş veye yükseliş çok sık olmasa da görülmedik şey değildir.VOB'un katlamalı etkisini de hesaba katacak olursak cebinde 10000 tl olan bir kişi böyle bir günde 5000 tl kazanma ve ya kaybetme şansına sahiptir. İMKB'nin %1 marjla hareket ettiği sıradan bir günde bile VOB'da %10 kazanma ve kaybetme şansı doğar ki bu rakam şu anda bir yıllık faiz getirisinin üstündedir.
VOB'da işlem yapmak ve para kazanmak tecrübe ister,taktik ister.Dışardan çok cazip gibi görünse de akılcı olmayan yatırımlarla herşeyini kaybetmek işten bile değildir.Bu yönüyle İMKB'den daha acımasız ama kısa pozisyon açılabildiği için İMKB'den daha adildir.Spekülasyon yapılması tabi ki imkansıza yakındır.(İmkansız diyemiyorum çünkü imkanlar ülkesinde yaşıyoruz).
Gazetelerde 500 tl ile VOB'a girdi bilmemkaçbin tl si oldu gibi haberlere hiçbir zaman itibar etmeyiniz.Kaç kişiye de loto çıktı ama size çıkmadı.Yatırım sermayenizin %10 undan fazlasını VOB için ayırmayınız.Kaybedersiniz hırs yapmayınız.Uygun zamanı,daha güvenli pozisyonları bekleyiniz.Alıp satarak kahveciyi zengin etmeyiniz.İleri tarihli tahmin yapıp hedefinizi bekleyiniz. Kazandığınızı komisyona vermeyiniz.Para kazanırsanız üzerine ekleyip bu parayı nasıl olsa burdan kazandım deyip daha çok parayla oynamayınız.Anaparanızı çekip belli ritmalarla para çekmeye çalışın.Nasıl olsa günün birinde muhakkak işler ters gidecek ve para eklemek zorunda kalacaksınız.Altın kural; acele etmeyin,hergün yeni fırsat zaten karşınıza çıkacaktır.Bir anda herşeyi kazanamazsınız.Unutmayın kazandığınız her kuruş para aslında başkasının parası , kimse kimseye bedava para vermez,lütfen dikkatli olunuz.
Gönderen Dr. Tahsin Çember zaman: 14:14 0 yorum
14 Mart 2009 Cumartesi
KURT PUSLU HAVAYI SEVER, MÜHİM OLAN KUZU OLMAMAK
Hava puslu, göz gözü görmüyor.Bütün parametreler oynak.Yarın ne olacağı belli değil.Malum kurtlar puslu havada çok dolanır.Tek şansımız kuzu olmamak.
Halbuki ne güzeldi öbür krizler.Gecelik faizler yüzde bilmemkaçbin.Mevduat oranları %100 leri geçmiş.Hiçbirşeyden anlamasanda koy paranı bankaya enflasyonun 15-20 puan üzerinde al yat.Çalışmaya ne hacet.Paran para kazansın.Geçti o günler.Enflasyon düştü,faizden elde edilen reel kazanç diye bir şey yok artık.Parasının değerini koruyabilene helal olsun.
Hadi yatırım araçlarını gözden geçirelim.İmkb tabi ki ilk durak.Ufak ufak yazmaya başladılar endeks çok ucuzladı diye.Yalan değil çok ucuzladı.Nerelerden geldi buralara ,60000 lere dayanmıştı şimdi 23000 küsur.Ama henüz erken.Daha krizin biteceğine dair en ufak bir emare yok.Hatta iyi bir tek söylem.Bütün veriler hala kötü geliyor.Herkes krizin ikinci dalgasının geldiğini söylüyor.Doğrudur Amerika bir dip daha yaptı.Ama Türkiye henüz görmedi bunu.Çünkü dünyada kriz finans sektöründen , reel sektöre geçiş yaptı.Bunun en güzel örneği General Motors.Türkiye'de daha reel sektöre ilişkin ürkütücü bir örnek yok.Ben nisanı bekliyorum ikinci dalga için.Bunun sebebleri çok.Birincisi seçim bir beklenti yaratıyor ve muhtemeldir ki seçimler beklendiği gibi sonlanacak.Tabi ki dağılmıyoruz seçimler dolayısıyla ya seçim bitince.Kim tutacak bizi.İkincisi Nisanda bilançolar açıklanmaya başlanacak.Türkiye'nin bütün rakamları ortada.Bunun bilançolara yansıması kaçınılmaz.Kısacası alım için erken hala.Şu günlerde yine pembe tablolar çizilmeye başlandı.Aman dikkat.Kaybettiklerimi çıkaracağım derken yeni biriktirdiğinizden de olmayın.
Altın dedik, yine diyoruz.890 dolarların altını gördü.Ama yine çıktı.Muhakkak gidip gelecek ama orta ve uzun vadede yine de güvenilir.
Dolar tarihi zirvesini yaptıktan sonra bir miktar toparlandı.1.7 lerin biraz altında.Parite euro lehine aldı yürüdü.Doların toparlanma sebebine gelince.Tabi ki merkez bankasının günlük açmış olduğu ihaleler bir miktar etkili.Ama siz bir de doları Nisan ayında görün.Bence yeni zirve arayışı yapacak.Perşembe günü TCMB faizleri yine beklentilerin üstünde bir puan düşürüyor.Cuma sabahı dolar bir miktar hareketleniyor.Sonra aniden öğle vakti düşmeye başlıyor.Yani piyasa olması gerektiği gibi hareket etmiyor,ettirilmiyor.Çocuklukta yaşanan korkuların psikoza dönüşmesi gibi inşallah ileride bizim için kabusa dönüşmez bu durum.
Her şey toparlanıyormuş gibi gösterilmeye çalışılmasına rağmen yapılan bir makyajdan ibaret.Rakamlar günlük olarak kullanılıp bir ilüzyon yaratılmaya çalışılıyor.Sadece Türkiye için değil dünya için de görülen durum budur.Kriz konusuna girmek istemiyordum ama kriz şu anki ekonomik gidişatın açıklanması için bahsedilmesi gereken bir konu.
FED (Amerikan Merkez Bankası) piyasaya 1150 milyar dolar pompalayacakmış. Makyaj ,tamamen makyaj.Sanki bu kriz para bolluğundan çıkmamış gibi.Günlük çözüm ama krizin kati çözümünü geciktirir.Bunu kendileri bilmiyor mu? Biliyor ama baskılar çok artmış durumda ve piyasalardaki çatırdama sesleri artık uyku kaçırır boyutta. Cemaat imam ilişkisi burda da mevcut.Biz ne yaptık.Özellikle binek araçlarda ÖTV'yi düşürdük.Güzel ,satışlar gerçekten arttı.Bu kazanılan para kimin için önemli ,hangi istihdamı sağlıyor.Neye merhem olacak.Araçlar yurtdışından gelmeden satılıyormuş.Yastık altındaki para kime gidiyor.Hadi bu paralar işe yaradı piyasa canlandı.Devlet yarısı da olsa ÖTV sini aldı diyelim.Hazirandan sonra ne olacak.Bu sektörde nasıl yaprak kıpırdatacaksın.Ben galerici olsam Haziran da işleri tasfiyeye hazırlanırım.Öyle ya yüksek kiralar,personel giderleri.ÖTV' yi düşük bile bıraksan o tarihe kadar arabasını alan almış olacak.En az 6 ay yaprak bile kıpırdamayacak.
Bu sene yağışlı geçti.Barajlarımız doldu uzun süredir ilk kez.Nisan ayında da bereketli nisan yağmurları gelir umarım ve nisan yağmurlarıyla bütün makyaj akacak diye düşünüyorum. Ey az parasını değerlendirmeye çalışan yatırımcı.Dikkat!!!!
Merkez bankasının elinde iki tane oyuncak var oynayacak.Biri faiz,diğeri kur.Faizleri son 4 ayda 6.25 düşürdü.Kurla da paşa keyfine göre oynuyor.Biz de buna dalgalı kur diyoruz.Mevduat faizleri en iyi bankalarda 12-13 civarında.%12 faizle bankaya yatırdığınız paradan elinize ayda %1 geçer.%15 stopaj ödersiniz geriye %0,85 kalır.Yani 10000 tl size ayda 85 tl para getirir. Repo oranları daha da düşük.Ne yapmalı.
Faizlerin böyle düştüğü ortamlarda yapacak tek şey bono ve tahvile yönelmektir.Tabi bu düşük riskli yatırım yapmak isteyenler için.Düşük risk istemekte haksızda değiller.Filler sevişirken olan ezilen çimenlere olurmuş.Sevişen fillerin altındaki çimen olmamak için riskten kaçmak lazım. Merkez bankası faiz indirimlerine devam diyor.Son alternatif tahvil bono dedik.Peki nedir tahvil bono .Faizle işleyen bu mekanizmalar nasıl faizler düştüğünde daha yüksek getiri sağlar.
Devlet yada özel bir teşebbüs diyor ki kardeş ben sıkıştım,bana şu kadar para ver ben sana şu tarihte şu kadar faiz ödemesi yapayım.Bunun için sana verdiği senedin vadesi 1 yıldan uzunsa tahvil,kısaysa bono oluyor.Anafikir bu.Ama bu kadar da basit değil.Bu senet piyasada işlem görebiliyor ve günün şartlarına göre her an nakite çevrilebiliyor.Çeşitli formları var.En sadesi örneğin bugün çıkarıyor senedi.100 liraya alıyorsun.Sana 3 yıl sonra 160 lira veriyor.Yada 3-6 ayda bir kupon ödemesi yaparım diyor.Bunu da ya enflasyon oranlarına göre yapıyor yada başta belirlenen oranlarda yapıyor.Ha bir de %10 stopaj almayı ihmal etmiyor.
Peki faiz düşerken devlet tahvilinden kazanç nasıl artar.Örnek verelim.Tahvili 2 yıl vade ile %20 faizle alıyorsunuz.Yani 100 lira verip 144 tl alacaksınız.1. yıl sonunda faizler %10 a düştü.Sizin alacağınız 144 lira değişmez.Çünkü o baştan imzalanmış bir sözleşmedir.Ama 1. yılın sonunda sizin tahvilinizin değeri 144/1,1 yani (1.1 % de 10 u ifade eder)130,91 tl dir.Yani siz o kağıdı 130,91 liradan satarsanız alan kişi %10 kazanmış olur.Siz ilk yıl için %30,91 kazanmış olursunuz.Satmaz devam ederseniz yine %20 ortalama faiz almış olursunuz.Ama yılbaşı itibarı ile faizlar %20 den %10 a düştüğünde siz %30,91 kazanmış olursunuz.O yüzden ki bu ortamda en iyi düşük riskli kazanç devlet tahvilindedir.
Çok fazla kazanacağım diye vakıf olmadığınız piyasalara girmeyin.Zaten bir anda çok kazanmak istemeyin.Amacınız birikiminizi enflasyona karşı korumak ve bir miktarda para kazanmak olmalı.Son söz ama bunu ben söylemeyeceğim siz tamamlayacaksınız.Az kazanayım diyen çok kazanır,çok kazanayım diyen.......
İyi günler, bir sonraki yazı vadeli opsiyon borsası.
"Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir."
0 yorum:
Yorum Gönder